Sıcaklık Yükseliyor, Risk Büyüyor: En Hassaslarımız İçin Alarm Zamanı

Bursa Vatan Medya Grubu Köşe Yazarı Hayrettin Bulut yazdı

Küresel ısınma artık uzak bir tehdit değil, her gün yüzleştiğimiz gerçek. Ancak bu yükselen sıcaklıklar, toplumun her kesimini aynı derecede etkilemiyor. Bursa Vatan Medya Grubu köşe yazarı Hayrettin Bulut, artan sıcakların özellikle “en hassas gruplar” üzerindeki yıkıcı etkisine dikkat çekiyor: Hamileler ve engelli bireyler tehlikenin merkezinde.

Hamile Kadınlar İçin Sessiz Tehlike
Hamilelikte vücut ısısı zaten normalden yüksektir. Üzerine bir de 35°C üzeri sıcaklıklar eklendiğinde; düşük, erken doğum, hatta doğumsal anomalilerle karşılaşma riski ciddi oranda artıyor. Hayrettin Bulut, özellikle üçüncü trimesterde tansiyon dalgalanmaları, sıcak çarpması ve dehidrasyon risklerinin altını çiziyor. “Bu sadece bir yaz mevsimi sorunu değil, anne ve bebek sağlığını doğrudan tehdit eden bir krizdir,” diyor.

Engelli Bireyler Sıcakla Savaşamıyor
Sıcaklık artışı, engelli bireyler için sadece rahatsızlık değil, yaşamsal bir zorluk. Felçli ya da MS hastası bireylerin vücutları terleme yoluyla ısı düzenleyemez hale geliyor. Zihinsel engelliler susadıklarını ifade edemezken, görme engelliler dış koşulları değerlendiremiyor. Bu da onları sıcak çarpması ve susuzluk gibi tehlikelere açık hale getiriyor.

Çağrı Net: Önlem Alınmalı!
Hayrettin Bulut, “Herkes için hava sıcaklığı sadece bunaltıcı olabilir. Ama bazıları için ölümcül,” diyerek yetkililere, sağlık sistemine ve topluma çağrıda bulunuyor: “İklim krizine karşı alınacak her önlem, aynı zamanda insan hayatını korumaktır. Risk altındaki gruplar için özel tedbirler derhal uygulamaya geçmelidir.”

Sıcaklık yükseliyor… Duyarlılık da yükselmek zorunda.

İşte o yazı…

“Sıcaklık Yükseliyor, Risk Artıyor: En Hassaslarımızı Korumak Zorundayız”

Küresel ısınma artık sadece kutuplarda buzulların erimesiyle sınırlı değil…
Artık her yaz daha sıcak, daha kurak ve daha riskli.
Ama bu artan sıcaklıklar herkesi aynı şekilde etkilemiyor.
Bazılarımız için bu sıcaklık sadece bunaltıcı değil hayati tehlike demek.

Hamileler İçin Tehlike Kapıda

Hamilelik döneminde vücut sıcaklığı doğal olarak yükselir.
Küresel ısınmanın getirdiği aşırı sıcaklar ise bu doğal artışı tolere etmeyi zorlaştırır.
Bilimsel çalışmalara göre:
35°C üzerindeki hava sıcaklıkları, düşük, erken doğum ve doğum kusurları riskini artırabilir.
Anne adaylarında sıvı kaybı, tansiyon dalgalanmaları ve sıcak çarpması daha sık görülür.
Özellikle üçüncü trimesterde, sıcaklığa bağlı kan basıncı artışı, hem anne hem bebek için tehlikeli olabilir.

Engelliler İçin Ekstra Zorluklar

Engelli bireyler, özellikle hareket kısıtlılığı veya nörolojik hastalıkları olanlar, vücut ısısını düzenlemekte zorlanabilir.
Bazı örnekler:
Felç geçirmiş bireyler ya da MS hastaları, terleme mekanizması bozulduğu için sıcaklıkla baş edemez.
Zihinsel engelli bireyler, susuzluk hissini tanımlamakta zorlanabilir veya dışarıdan yardıma ihtiyaç duyar.
Görme engelliler, dış ortam koşullarına bağlı riskleri fark etmekte zorlanabilir.

Kronik Hastalığı Olanlar için Ciddi Riskler
Kalp hastaları, sıcak havalarda kalbin daha fazla çalışması nedeniyle risk altındadır. Sıcaklıkla birlikte kan basıncı oynar, ritim bozuklukları artar.
Astım ve KOAH hastaları, sıcak ve nemli havalarda nefes almakta zorlanır. Havadaki ozon seviyesi yükseldikçe bu bireylerde kriz riski artar.
Şeker hastaları, terleme ve sıvı kaybı nedeniyle kan şekeri dalgalanmaları yaşar. Ayrıca insülinin sıcak ortamda bozulması tedaviyi aksatabilir.
Böbrek hastaları, sıvı kaybı nedeniyle akut böbrek yetmezliği riski altına girer.

Ne Yapmalı? Nasıl Korunmalı?

Günün En Sıcak Saatlerinde Dışarı Çıkmamalılar (11:00 – 17:00 Arası)

Gerekirse doktor kontrolü dışında randevular akşam saatlerine alınmalı.

Bol Su İçilmeli, Şekerli ve Kafeinli İçeceklerden Kaçınılmalı

Günlük su tüketimi bireyin sağlık durumuna göre artırılmalı. Diyaliz, kalp yetmezliği olanlar mutlaka doktora danışmalı.

İnce, açık renkli, pamuklu kıyafetler tercih edilmeli

Kafa bölgesi korunmalı, mümkünse şapka ve güneş gözlüğü takılmalı.

Kapalı Ortamlar Serin Tutulmalı
Gölgelikler ve perde sistemleriyle doğrudan güneş engellenmeli
Eğer klima yoksa, vantilatör ve soğuk su buharı ile serinletme yapılmalı

Belediyeler serinleme noktaları (iklimlendirilmiş sosyal alanlar) kurmalı

İlaçlar Güneşten Korunmalı

İnsülin, tansiyon ilaçları ve bazı antidepresanlar sıcakta bozulur. Taşınırken soğuk çantalarda saklanmalı.

Toplumsal Sorumluluk: Biz Ne Yapabiliriz?

Komşularımızda yaşlı, hasta, engelli veya hamile birey varsa onları düzenli olarak kontrol etmeliyiz.
Mahalle bazlı gönüllü yardım grupları kurulmalı.
Belediyeler:
Serinleme alanları açmalı (klimalı sosyal merkezler)

Mobil sağlık ekipleri ile ev ziyaretleri gerçekleştirmeli
Parklar, otobüs durakları, AVM’ler gibi alanlara serin alan uyarı levhaları yerleştirilmeli.

Sonuç: Isı Artıyor, Empati Azalmasın

Bilimsel veriler sıcaklıkların önümüzdeki 10 yılda daha da artacağını söylüyor.
Ama sadece sıcaklık değil, dayanışmamız, dikkatimiz, şefkatimiz de artmalı.
Çünkü bir toplum, en zayıf bireyine verdiği değer kadar güçlüdür.

Hamileler, engelliler, kronik hastalar…
Bizim sorumluluğumuzda.
Onları görün, anlayın, koruyun. Çünkü bu sıcak dünyada hepimizin biraz serinliğe ihtiyacı var.