Zirvede Haber

SGK batıyor mu? 67.5 milyar TL rekor açık!

SGK batıyor mu? 67.5 milyar TL rekor açık!

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2020 yılında 67,4 milyar TL açık verdi. 343 milyar liralık emekli maaşının ödenmesi için Hazine’den kaynak aktarıldı.

dobrahaberajansi.com

Sosyal Güvenlik Kurumu, 2020 yılında 67,4 milyar TL açık verdi. 343 milyar liralık emekli maaşının ödenmesi için Hazine’den kaynak aktarıldı.

“SGK’yı kim batırdı” tartışmalarıyla gündeme gelen sosyal güvenlik açığını Dobra Haber Ekibi araştırdı. SGK’nın 2020 mali tablolarına göre kurumun gelirleri 472,6 milyar lira oldu. Gelirler içerisinde işçi ve işverenlerin ödediği sigorta primleri 323,1 milyar lirada kaldı. 85 milyar lira devlet katkısının yanında borç yapılandırmasından gelen paraya rağmen gelirlerdeki artış 2019 yılına göre yüzde 11’i geçemedi.

BÜTÇEDEN 249 MİLYAR LİRA AKTARILDI

Bütçeden SGK’ya, açığın finansmanının yanı sıra, yukarıda sözünü ettiğimiz prim gelirlerinin 4’te 1’I oranındaki devlet katkısı, emeklilere yılda 2 defa yapılan 1000’er TL tutarındaki bayram ikramiyesi (yaklaşık 25 milyar lira),ödeme gücü olmayanların genel sağlık sigortası (GSS) primi, kaldırılan vergi iadesinin yerine emeklilere yapılan aylıklarının yüzde 4’ü oranındaki “ek ödeme” ve çeşitli kanunlarla prim karşılığı olmaksızın SGK’ya yaptırılan ödemeler için kaynak aktarılıyor.

Bütçeden SGK’ya aktarılan para tutarı son yıllarda giderek artıyor. 2015 yılında 79 milyar lira olan bütçeden SGK’ya yapılan transfer tutarı 2016’da 108.1 milyara, 2017’de 128.2 milyara, 2018’de 150.5 milyara, 2019’da 196.8 milyar liraya yükseldi. 2020’de ise önceki yıla göre yüzde 26.4 artarak 248.8 milyar lira oldu.
2020 yılında merkezi yönetim bütçesi 138.9 milyar lira açık verdi. SGK’ya aktarılan para tutarı 110 milyar lira düzeyinde kalsaydı merkezi yönetim bütçesi 2020 yılında açık vermeyecekti.

Bütçeden yapılan transferlerin gayrisafi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı 2008 yılında yüzde 3.52 düzeyinde iken devlet katkısının ilk uygulamaya konulduğu 2009’da yüzde 5.26’ya çıktı. Sonraki yıllarda düzenli olarak azaldı ve 2015’te yüzde 3.38’e kadar geriledi.
2016 yılından beri tekrar artış trendine giren SGK’ya yapılan bütçe transferlerinin GSYH’ye oranı 2019’da yüzde 4.56 iken 2020’de yüzde 5.13’e çıktı.

GELİR GİDERLERİ KARŞILAMIYOR

SGK’nın giderleri ise bir önceki seneye göre 2020 yılında yüzde 16,4 arttı. Kurumun giderlerinin toplamı 540 milyar liraya yükseldi. SGK gelirlerinin giderleri karşılama oranı da 7 yıl sonra ilk kez yüzde 90’nın altına geriledi. Gelirlerin giderleri karşılama oranı yüzde 87,5’a düştü.

2019 Yılı Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporuna göre
“Grafikten görüleceği üzere, 2019 yılında Genel Yönetim Faaliyet
Tablosunda yer alan gelirler toplamı 1.376.388,09 milyon TL, giderler toplamı 1.561.316,26
milyon TL’dir. Giderler kalemine net mali olmayan varlık edinimi (-59.898,10 Milyon TL)
eklendiğinde harcamalar toplamı ise 1.501.418,16 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2019
yılında gelirler 2018 yılına oranla %15 artış gösterirken, giderler ve harcamalar sırasıyla %22
ve %17 oranında artmıştır.”

AÇIK HEDEFİ 17,3 MİLYAR LİRA ŞAŞTI

SGK’nın 2020 yılı başında koyduğu  açık hedefi 50,1 milyar lira seviyesindeydi. Ancak Kurum kendi hedefini 17,3 milyar lira aşarak 67,4 milyar lira açık verdi. 85 milyar liralık devlet katkısı da dahil edildiğinde sosyal güvenlik kara deliği tarihi rekorla 152,5 milyar liraya ulaştı.

PRİMLER EMEKLİ MAAŞLARINI ÖDEYEMİYOR

SGK için tehlike çanlarının çalmasına sebep olan kara delik, emekli maaşlarında da kendini gösteriyor. 323,1 milyar lira sigorta primi toplanırken, 343 milyar lira tutan emekli maaşlarının ödenmesi için Hazine’den kaynak aktarıldı. Hazine’den 20 milyar lira aktarılmasaydı emekliye maaş ödenemeyecekti. 13 milyona yakın emekliye yenilerinin eklenmesiyle emekli aylıklarının ödenemez hale gelmesinden korkuluyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun topladığı primler emekli maaşlarını ödemeye yetmedi. 12 milyondan fazla emeklinin maaşları Hazine’den alınan parayla hesaplara yatırıldı.
SGK’NIN 2021 YILI İÇİN AYRILAN BÜTÇESİ İLK 3 AYDA 600 MİLYAR TL’Yİ GEÇTİ

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2021 yılındaki bütçesi, bir başka deyişle giderleri 604 milyar liraya çıkacak. Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2021 yılı bütçe kitapçığına göre, gelecek yıl SGK’ya bütçeden yapılan toplam transferler ise 259 milyar TL’ye ulaşacak. Sayıştay’ın 2020 Eylül raporuna göre 67.4 milyar rekor açık var.
Verilere göre, bu yıl emeklilik prim gelirleri 170 milyar lira olurken, gelecek yıl bu rakam 203 milyar TL’ye çıkacak. Bu yıl için 1.6 milyar TL olan prim yapılandırma gelirleri ise, 2021 yılında 938 milyon TL’ye kadar gerileyecek. Gelirlerin toplamı 456 milyar TL’den 534 milyar TL’ye yükselecek. Giderler ise 541 milyar TL’den 604 milyar TL’ye çıkacak. Giderler boyutundaki en önemli kalem olan emekli aylıklarına bu yıl 343 milyar TL aktarılırken, gelecek yıl bu rakam 385 milyar TL’ye çıkacak. Sağlık giderleri de 136 milyar TL’den, 152 milyar TL’ye çıkacak. SGK’ya bütçeden yapılan transferler ise 249 milyar TL’den 259 milyar TL’ye kadar yükselecek. Transferler içinde en önemli kalemi oluşturan açık finansmanı bu yıl 82 milyar TL olurken, gelecek yıl 69 milyar TL’ye düşecek. Transferlerin bir diğer kalemi olan teşvikler için 27 milyar TL, ödeme gücü olmayanların GSS primleri için de 15.9 milyar TL aktarılacak.

Sonuç olarak, 2019 yılı bütçe gideri toplamı 468.691.060.075,23 TL’dir. Bütçe geliri toplamı 496.647.963.924,02 TL, bütçe gelirlerinden ret ve iadeler toplamı 31.988.011.605,38 TL, net bütçe geliri 464.659.952.318,64 TL’dir.
Buna göre, bütçe gelir-gider farkı
4.031.107.756,59 TL olarak gerçekleşmiş olup, 2018 yılı bütçe gelir gider farkının (5.674.717.622,27 TL) 2019 yılında yaklaşık % 28,96 oranında azaldığı görülmüştür.
Kamu idaresinin bütçesinde gösterilmeyen 13 sosyal tesisten (10 misafirhane, kamp, kreş ve spor salonundan) 2019 yılı sonu itibariyle 16.776.523,84 TL gelir elde edilmiş olup 13.880.828,40 TL gider yapılmıştır.

SGK’NIN TPAO’DAKİ HİSSELER İÇİN KAR PAYI ÖDEMESİ YAPILMAMIŞ
Sayıştay raporunda yer alan bulguya göre;

BULGU 7: Sosyal Güvenlik Kurumunun Türkiye Petrolleri Anonim
Ortaklığındaki Hisseleri İçin Kar Payı Ödemesi Yapılmaması
SGK’nın TPAO’daki hisseleri için 2007 yılından sonraki yıllar için kar payı ödemesi
yapılmamaktadır.

18.06.1984 tarih ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile TPAO’nun iktisadi
devlet teşekkülü haline getirilerek hisselerinin tamamının Hazine Müsteşarlığına devri üzerine
T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünün (5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile
SGK’ya devredilen) TPAO’daki % 5,47336 hissedarlığına son verilerek kar payı ödemeleri
durdurulmuştur. T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü tarafından ortaklığın yeniden tesisi
için açılan dava Ankara 8. İdare Mahkemesinin 27.05.2003 tarih ve E.2002/1414-K2003/574
sayılı kararı ile Emekli Sandığı lehine sonuçlanmış, Danıştay 10. Dairesinin 30.06.2004 tarih
ve E.2004/5962-K.2004/5890 sayılı kararı ile mahkeme kararı kesinleşmiştir.

18.11.2008 tarihinde SGK ile Hazine Müsteşarlığı arasında bir protokol imzalanarak
ortaklığın yeniden tesisi, ödenmeyen kar paylarının dava açma tarihinden itibaren işleyecek
yasal faizi ile birlikte ödenmesi, SGK’nın bedelli sermaye artırımlarına katılım borcunun kar
payı alacaklarından mahsubu ve uygulanacak faiz oranları hususlarında anlaşma sağlanmıştır.
08.10.2010 tarihinde 1984-2007 dönemine ilişkin kar payı ve faizinden oluşan toplam
62.504.593,71 TL kar payı alacağından bedelli sermaye artırımına katılım borcu ve faizi
toplamı 3.998.519,62 TL düşüldükten sonra kalan 58.506.074,10 TL SGK’ya ödenmiştir.
Hazine Müsteşarlığının 03.09.2009 tarih ve 37925 sayılı yazısı ile Türkiye Petrolleri
Anonim Ortaklığı Yönetim Kurulunun 21.04.2009 tarih ve 1591 sayılı toplantısı kararlarının
7’nci sayfası 3 numaralı fıkrası hükmünce SGK hissesine ilişkin yasal defter kayıtlarının
Şirketin Mali İşler Daire Başkanlığınca gerçekleştirildiği SGK’ya bildirilmiştir.
2007 yılından sonraki yıllara ilişkin kar payı ödemeleri için SGK tarafından yazılan
yazıya TPAO tarafından, kar paylarının 233 sayılı KHK gereğince Hazine Müsteşarlığına
gönderildiği için kendilerinin yetkili olmadığı şeklinde cevap verilmiştir. Faaliyet raporları ve
bilançoların istenildiği yazıya da TPAO tarafından aynı şekilde cevap verilmiştir. Kar payları,
faaliyet raporları ve bilançolarla ilgili Hazine Müsteşarlığına SGK tarafından farklı yıllarda
yazılan yazılara cevap alınamamıştır.
TPAO 2017 yılında Türkiye Varlık Fonuna aktarılmıştır.
Bu itibarla SGK’nın TPAO’daki hisselerine ilişkin ödenmeyen kar payı alacaklarının
tahsil edilmesi için idari ve yasal süreçlerin işletilmesi gerekmektedir.

SGK MÜLKLERİNİ SATILIĞA ÇIKARMIŞTI

SGK’dan yapılan açıklamada 14 şehirde kuruma ait; konut, lojman, tarla ve arsa gibi birçok taşınmazın satılığa çıkarılacağı ilan edilmişti.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 14 ilde arsa ihalesi, lojman satışı, konut satışı ihalesi ve tarla satışı gibi çok sayıda taşınmaz satışı için ihale yapacağını duyurdu. Daha de önce de sık sık benzeri satışların yapılması “SGK batıyor mu?” sorusunu akıllara getirdi.

14 Ocak 2021 tarihli Resmi Gazete ile yayımlanan ihale duyurusu kapsamında 14 farklı ilde satış yapılacağı açıklandı. Böylece aralarında Ankara, Bursa, Diyarbakır, Bolu, Çorum, Denizli, Erzurum, İzmir, İstanbul, Rize, Konya, Samsun, Sinop ve Sakarya‘nın yer aldığı 14 ilde bulunan çok sayıda taşınmaz ihale yöntemi ile satışa sunuldu.
Yayımlanan duyuruda söz konusu açık artırmanın 2 Şubat 2021 tarihinde başlayacak olup her taşınmaz için ayrı ayrı ilanda belirtilen tarih ve saatte yapılmak üzere 5 Şubat 2021 tarihinde sona ereceği bildirildi.

İşte Resmi Gazete’de yer alan o ilan ve satılacak taşınmazlar:

SGK, alacak tahsili için 4,5 milyon liralık tartışmalı ihaleyle reklam yaptırmış

Levent Gök
CHP Ankara Milletvekili

CHP Ankara Milletvekili Levent Gök, Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) borçlulara ulaşmak ve ödemeyi artırmak amacıyla düzenlediği, baştan sona soru işaretleri barındıran reklam kampanyasını ve ihale sürecini TBMM gündemine taşıdı.

Konuya dair Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Sayın Zehra Zümrüt Selçuk tarafından yanıtlanması istemiyle soru önergesi veren Gök, vergi gelirini artırma gerekçesiyle kamu bütçesinden özel şirketlere para akıtıldığını vurguladı.

İHALE EN DÜŞÜK TEKLİFİ SUNAN ŞİRKETE VERİLEMEDİ

Önergenin gerekçesinde SGK’nin “7356 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun” kapsamında tanıtım kampanyası için reklam ve tanıtım hizmeti aldığını belirten Gök, “15 Ocak 2021 tarihinde Pazarlık 21B yöntemiyle yapılan ihaleye dört şirket teklif verirken en yüksek teklifin 5,5 milyon TL, en düşük teklifin ise 4,1 milyon TL olduğu öğrenilmiştir” dedi.

İhalenin 4,5 milyon TL değerinde teklif veren bir şirkete verildiğini aktaran Gök, “En düşük teklifi veren şirketin ihaleyi alamama sebepleri bilinmemektedir” dedi.

“ÖZEL ŞİRKETLERE PARA AKITILMAKTA”

Kampanyanın 4,5 milyon TL değerindeki maliyetinin kampanyanın sağlayacağı vergi gelirlerine oranının kamuoyu tarafından merak edildiğini söyleyen Gök, “Vergi gelirini artırma gerekçesiyle kamu bütçesinden özel şirketlere para akıtılmaktadır” ifadelerini kullandı.

YANIT BEKLEYEN SORULAR

Bakan Selçuk’a hitaben “Baştan sona soru işaretleri barındıran kampanya ve ihale sürecinin şeffaflığa kavuşturulması gerekmekte” diye çağrı yapan Gök, şu sorulara yanıt istedi:

  • 7356 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına ilişkin Kanun kapsamında SGK’nın alacağı reklam ve tanıtım hizmetlerinin 4,5 milyon TL değerinde oldukça yüksek bir maliyete ulaşmasının sebepleri nelerdir?
  • Sözü geçen ihaleye verilen en düşük teklif 4,1 milyon TL olmasına rağmen ihalenin 4,5 milyon TL tutarındaki teklife verilmesinin sebeplerini açıklar mısınız?
  • 7356 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun kapsamında yapılandırılacak borçların toplam tutarını açıklar mısınız?
  • Yurttaşlarımızın güncel SGK borçlarının toplam tutarını açıklar mısınız?

Haber, Analiz: Mustafa Turan / Ankara

ZİYARETÇİ YORUMLARI

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

BİR YORUM YAZ