UNESCO’dan Tarihi Karar: 15 Aralık “Dünya Türk Dili Ailesi Günü”

Bursa UNESCO Derneği’nden Anlamlı Değerlendirme

UNESCO’nun 43. Genel Konferansı’nda aldığı kararla 15 Aralık tarihinin “Dünya Türk Dili Ailesi Günü” ilan edilmesi, Türk dili ve kültürü adına uluslararası ölçekte tarihi bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Bursa UNESCO Derneği Yönetim Kurulu, söz konusu kararın insanlığın ortak kültürel mirası açısından son derece kıymetli olduğunu vurgulayarak, bu anlamlı günün ilk yıl dönümünü büyük bir gurur ve heyecanla karşıladıklarını açıkladı.

Dernek tarafından yapılan değerlendirmede, 15 Aralık tarihinin sembolik ve bilimsel açıdan özel bir anlam taşıdığına dikkat çekildi. 15 Aralık 1893’te Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen’in Orhun Yazıtları’nı çözerek Türk dilinin köklü geçmişini dünya bilim çevrelerine duyurduğu hatırlatıldı. 8. yüzyıla tarihlenen Orhun Yazıtları, Türk milletinin devlet anlayışını, tarih bilincini ve kültürel değerlerini yansıtan en eski yazılı belgeler arasında yer alıyor.

Türk Dil Ailesinin Evrensel Tescili

UNESCO’nun bu kararı, yalnızca yeni bir anma günü ilanı olmanın ötesinde, Asya’nın kadim bozkırlarından başlayarak üç kıtaya yayılan, yaklaşık 200 milyon insan tarafından konuşulan ve bin üç yüz yıllık yazılı geçmişe sahip Türk dil ailesinin, insanlık medeniyetindeki seçkin yerinin uluslararası düzeyde tescili anlamına geliyor.

Açıklamada, UNESCO’nun bir dil ailesini özel bir güne layık görmesinin dünya tarihinde bir ilk olduğu vurgulanırken, kararın çok boyutlu kazanımlar sunduğu ifade edildi. Bu kazanımlar arasında Türk dilinin evrensel değerinin tanınması, Türk dünyası ülkeleri arasında dil, eğitim, bilim ve kültür alanlarında iş birliğinin güçlenmesi ve ortak projelerin önünün açılması yer alıyor.

Dil Bilinci ve Kültürel Diplomasi Vurgusu

Bursa UNESCO Derneği Yönetim Kurulu, kararın Türkçenin korunması ve gelecek nesillere aktarılması açısından küresel ölçekte bir farkındalık oluşturacağını belirtti. Ayrıca bu adımın, Türkiye’nin ve Türk Devletleri Teşkilatı’nın kültürel diplomasi kapasitesini artırarak, ortak tarih ve medeniyet birikiminin dünyaya daha güçlü bir şekilde anlatılmasına katkı sağlayacağı ifade edildi.

Dernek değerlendirmesinde, Türk dilinin yalnızca bir iletişim aracı değil; aynı zamanda bir dünya görüşünün, tarihsel hafızanın ve kültürel kimliğin taşıyıcısı olduğu vurgulandı. Orhun Yazıtları’ndan Yunus Emre’nin şiirlerine, Ali Şir Nevayi’nin eserlerinden Cumhuriyet döneminde Atatürk’ün öncülüğünde gerçekleştirilen dil devrimine ve 1932’de Türk Dil Kurumu’nun kuruluşuna uzanan köklü serüvenin, artık evrensel bir miras olarak kabul edildiği belirtildi.

Çok Yönlü Kazanımlar

Bursa UNESCO Derneği, Dünya Türk Dili Ailesi Günü’nün ilanıyla birlikte ortaya çıkacak fırsatları şu başlıklar altında topladı:

• Koruma ve Arşivleme: Türk dil ailesine ait tüm lehçe ve ağızların, sözlü ve yazılı edebiyat ürünlerinin bilimsel yöntemlerle belgelenmesi ve korunması için uluslararası iş birlikleri.

• Bilimsel İvme: Dünya akademilerinde Türkoloji ve Altayistik çalışmalarının teşvik edilmesi, karşılaştırmalı dil bilimi araştırmalarına yeni bir dinamizm kazandırılması.

• Kültürel Dayanışma: Türkçenin konuşulduğu coğrafyalar arasında kültür, sanat, eğitim ve medya alanlarında somut iş birlikleri ve ortak projeler.

• Kültürel Diplomasi: Türkiye’nin, dil üzerinden kültürel ve medeniyet birikimini dünyaya daha etkili şekilde anlatabilmesi.

Bursa’ya Tarihi Sorumluluk

Açıklamada Bursa’nın, Osmanlı döneminde Türkçenin bir devlet ve sanat dili olarak sistematik biçimde işlendiği ve geliştirildiği ilk başkent olması nedeniyle bu mirasın önemli taşıyıcılarından biri olduğuna dikkat çekildi. Bursa UNESCO Derneği, bu tarihsel sorumluluk bilinciyle Dünya Türk Dili Ailesi Günü’nün Bursa’da hak ettiği içerik ve coşkuyla anılması için çalışmalarını kararlılıkla sürdüreceğini duyurdu.

Bursa UNESCO Derneği Yönetim Kurulu açıklamasını şu temenniyle tamamladı:

“Bu hayırlı ve anlamlı günün, barışa, karşılıklı anlayışa ve kültürler arası diyaloğa hizmet etmesini diliyoruz. Dünya Türk Dili Ailesi Günü tüm Türk dünyasına kutlu olsun.”

BURSA UNESCO DERNEĞİ YÖNETİM KURULU