“Gıda Güvenliği Bir Tercih Değil, Kamu Görevidir”

Bursa Veteriner Hekimler Odası’ndan Sert Uyarı

İstanbul’da bir fast-food işletmesinde tüketilen yiyecek nedeniyle aynı aileden birden fazla kişinin hayatını kaybetmesi, Türkiye’de gıda güvenliği alanındaki derin yapısal sorunları bir kez daha tüm çıplaklığıyla ortaya çıkardı. Bursa Veteriner Hekimler Odası (BVHO), yıllardır dile getirilen uyarıların karşılık bulmadığını belirterek kamu otoritelerine sert bir açıklamada bulundu.

BVHO açıklamasında, denetim yetersizliği, izlenebilirlik sorunları ve ekonomik kriz nedeniyle ucuz–güvencesiz gıdaya yönelimin toplum sağlığını tehdit eden kritik bir boyuta ulaştığını vurguladı. 5996 sayılı Kanun ile devletin sorumluluklarının açık şekilde tanımlanmış olmasına rağmen, sahadaki uygulamaların bu yükümlülükleri karşılamaktan uzak olduğu ifade edildi.

---

Türkiye’de Gıda Güvenliği Tablosu Alarm Veriyor

Açıklamada, uluslararası raporlarla karşılaştırmalı veriler de paylaşıldı:

• OECD ve WHO verilerine göre gelişmiş ülkelerde gıda kaynaklı hastalık insidansı 100.000 kişide ortalama 20 vaka düzeyinde.

• Türkiye’de ise 2016–2020 döneminde medyaya yansıyan 504 olayda 27.000’den fazla kişi etkilendi. Kayıt altına girmeyen vakaların çok daha fazla olduğu, gerçek tablonun ağırlaştığı belirtildi.

• Türkiye’nin 2024 yılında yaptığı 1.3 milyon denetimin sayısal olarak yüksek görünmesine rağmen, OECD ülkelerinde uygulanan risk sınıflandırması, bağımsız doğrulama ve şeffaf raporlama mekanizmalarının Türkiye’de bulunmadığı vurgulandı.

BVHO’ya göre bu farklılık yalnızca teknik bir eksiklik değil; hayatlara mal olan bir yönetim sorunu.

---

“Bu Acı Tablo Zayıf Denetimin Sonucudur”

BVHO, gıda güvenliğini tehdit eden başlıca unsurları şu şekilde sıraladı:

• Hızlı tüketim zincirlerinde yetersiz ve şeffaf olmayan denetimler,

• Caydırıcılığı düşük yaptırımlar,

• Personel eksikliği ve izlenebilirliğin sağlanamaması,

• Ekonomik krizle artan kayıt dışı ve düşük kaliteli ürün riski.

Açıklamada, bu eksikliklerin bugün yaşanan trajedinin zeminini oluşturduğu vurgulandı.

---

Tarım ve Orman Bakanlığı’na Açık Çağrı

BVHO, gıda güvenliği sisteminin güçlendirilmesi için hükümete şu önerilerde bulundu:

• Denetim kadrolarının genişletilmesi ve yeterli sayıda veteriner hekim istihdamı,

• 5996 sayılı Kanun’un eksiksiz ve tavizsiz uygulanması,

• Kayıt dışı üretime sıfır tolerans,

• Denetim sonuçlarının OECD standartlarında şeffaflıkla kamuoyuna açıklanması,

• Yüksek riskli işletmelerde sıklaştırılmış, düzenli ve bağımsız denetim yapılması.

---

“İnsanlar Hem Yoksulluktan Hem Denetimsizlikten Ölüyor”

BVHO, açıklamasını toplumsal sorumluluğu ve tehlikenin ciddiyetini vurgulayan şu sözlerle sonlandırdı:

“Bu ülkede insanlar, hem ekonomik zorunluluklarla ucuz gıdaya mahkûm edildikleri hem de devlet bu gıdaları yeterince denetlemediği için ölmektedir. Gıda güvenliği bir siyasi tercih değil, anayasal bir kamu görevidir. Bu sorumluluk yerine getirilmediği sürece risk devam edecektir.”

Bursa Veteriner Hekimler Odası ve Gıda Komisyonu, halk sağlığını ilgilendiren her ihlalin sıkı takipçisi olacaklarını kamuoyuna saygıyla duyurdu.