“Mor Düşlerim Dar Ağacında”: Bir Kuşağın Acıları, Bir Aşkın Tanıklığı

Zeki Baştürk – Vatan Medya Grubu / Köşe Yazısı

Elektriği, yolu, suyu olmayan köyler…
Yüzyıllar boyunca görmezden gelinmiş, kaderine terk edilmiş coğrafyalar…
Orada yaşayan insanlar ise, yoksulluğun kader olduğuna inandırılmış, çaresizliğe teslim edilmişti.

Konya’lı yazar Mehmet Uçar, işte böyle bir köyün taşına, toprağına, suskunluğuna ve direncine ses veriyor “Mor Düşlerim Dar Ağacında” romanında. Yazarın 2022 yılında yayımladığı bu eseri, sadece bir aşk hikâyesi değil; aynı zamanda bir kuşağın, bir dönemin, hatta bir toplumun vicdanına tutulmuş edebi bir aynadır.

Romanın merkezinde; yoksulluğun gölgesinde büyümüş, cehaletle boğuşan köy halkının içinden sıyrılan bir isim var: Ağahan.
Okumanın bir kurtuluş olduğuna inanmış, çaresizliğe teslim olmamış bir delikanlı…
Ve onun yüreğine düşen bir başka ışık: köyüne öğretmen olarak atanan Camnaz.
Ağahan ile Camnaz’ın aşkı, sadece duygusal bir yakınlık değil, aynı zamanda aydınlıkla karanlığın, umutla çaresizliğin arasında sıkışmış bir mücadeleye dönüşüyor.

Ama romanın en çarpıcı yönü, kuşkusuz 1978 kuşağının yaşadığı sancıların Ağahan’ın kişiliğinde yeniden hayat bulması.
12 Eylül askeri darbesinin ardından yaşanan baskılar, işkenceler, hapishaneler, gözaltılar…
Sadece bireylerin değil, bir kuşağın ruhunun örselendiği, umutlarının paramparça edildiği karanlık bir dönemin tanıklığını yapıyor bu roman.

Mehmet Uçar, dilin sadeliği ve içtenliğiyle sizi olayların tam ortasına taşıyor. Öyle ki, sayfaları çevirdikçe sadece bir roman değil, tarihin gölgesinde kalmış bir hakikatin izlerini sürüyorsunuz.

Yazarın gönderdiği üç eseri de (Mor Düşlerim Dar Ağacında – 2022, Alamanyalı Hayalet – 2023, Umuda Yolculuk – 2024) tarih sırasına göre okuyorum. Ancak daha ilk kitabında, sıcacık bir samimiyetle sarıp sarmalıyor insanı.

Bu ülkenin suskun köylerine, susturulmuş gençliğine, yarım bırakılmış sevdalarına dair bir şeyler okumak istiyorsanız, Mor Düşlerim Dar Ağacında, sizi hem hüzne hem isyana hem de aşka davet ediyor.

Yazar Mehmet Uçar’a, bu güzel eserlerini imzalı ve incelikle paylaşma nezaketinden ötürü gönülden teşekkür ederim.

Mehmet UÇAR ‘ın  “MOR DÜŞLERİM DAR AĞACINDA ” adlı romani üzerine bir degerlendirme.

Elektrigi, yolu, suyu olmayan köyler. Yüzyillarca görmezden gelinmiş,  geri kalmışlığın pençesine terk edilmiş köyler. Yoksulluğun yazgı olduğuna inandırılmis köylüler. Yazgilariyla baş başa bir bırakılmış,  bilgisiz insanlar. Okumanin tek kurtuluş yolu oldugunu gören Ağahan ile köyüne öğretmen olarak gelen Camnaz ‘ın aşkları.  Ağahan’in kişiliğinde 78 kuşağının çektiği acılar,  çileler. 12 Eylül darbesinin yaşattığı baskı ve zulüm. Ögrenci olayları, gözaltılar, işkenceler,  tutuklamalar, hapishane günleri. Özetle bir döneme tanıklık eden bir roman Mor Düşlerim Dar Ağacında.

Konya’li bir yazar Mehmet UÇAR. Üç kitabını birlikte  kargoyla gönderme ve imzalama  inceligini  göstermiş degerli yazar.  Birer yil arayla yayınladığı Mor Düşlerim Dar Ağacında (2022), Alamanyali Hayalet (2023) ve Umuda Yolculuk (2024) adlı yapitlarini tarih sırasıyla okumaya başladım. Hemen sarıp sarmalayiverdi bu roman beni. İçine çekıverdi sımsıcak.

Mehmet Uçar, “Mor Düşlerim Dar Ağacında” adlı romanında düş ile gerçek, umut ile yıkım, birey ile toplum arasındaki gerilimleri derin bir duyarlıkla işler. Roman, adından başlayarak bir çelişkinin anlatımdır. “Mor düşler” umudun, “dar ağacı” ise baskının, umarsizligin simgesidir. Bu karşıtlık, metnin tamamına yayılan ruh hâlini belirler. Uçar, okuyucuyu salt bir öykünün tanığı değil, aynı zamanda bir çağın vicdanına ortak eder.

Roman, bireyin kendi düşlerini koruma mücadelesini, adaletsizliğin ve umutsuzluğun egemen olduğu bir dünyada anlatır. Kahramanlar, sıradan insanların trajedilerini simgeler. Yazar, politik baskıların, toplumsal çürümüşlüğün ve umudun daraltıldığı bir dönemi işlerken bireyin iç dünyasını da eşzamanlı olarak derinleştirir. “Mor Düşlerim Dar Ağacında”, bir bakıma Türkiye’nin yakın dönem tarihine düşülmüş bir nottur; haksızlığa karşı sessiz kalmanın değil, direncin, animsamanın ve insan kalmanın romanıdır.

Uçar’ın karakterleri, sistemin ezdiği ama yine de düş görmekten vazgeçmeyen insanlardır. Her biri “mor”un içinde bir direniş tonu taşır. Roman, umutsuzluğun içinde yeşeren inatçı bir umudun öyküsüdür. Bu yönüyle politik roman geleneğine yaslanırken, bireyin içsel sancılarını da çağdaş bir anlayış ve  duyarlıkla işler.

Mehmet Uçar’ın dili, hem şiirsel hem de keskin bir gerçekçilik taşır. Yazar, yalın  bir anlatımın içinde yoğun imgeler kurar; yerel  sözcükleri, okuru duygusal olarak saracak biçimde özenle seçer. Tümceler bazen kısa ve vurucu, bazen iç içe geçmiş, uzun soluklu iç konusmalara  dönüşür. Bu, romanın atmosferini zenginleştirir.

“Mor düş” kavramı metin boyunca yinelenen bir nakarat gibidir; her yinelemede  yeni bir anlam kazanır. Düş, kimi zaman bir kaçış, kimi zaman bir direniş biçimi olur. Uçar’ın anlatımında lirizm ile politik gerçeklik yan yana durur. Ne biri diğerine baskın gelir, ne de biri ötekini yutar. Dil, romanın en güçlü direnç alanıdır.

Mehmet Uçar’ın bakışı insancıldır; roman boyunca hiçbir karakter yargılanmaz. Yazar, insanın karanlık yanlarını bile anlayışla işler. Toplumsal eleştirisini doğrudan bir sloganla değil, karakterlerin yaşadığı trajediler üzerinden sunar. Bu da romanı didaktik olmaktan kurtarır.

Uçar, okuruna bir “vicdan alanı” açar. Onun romanında dar ağaçları yalnızca bedensel ölümün değil, düşünsel ve duygusal tutsaklığın da simgesidir. Fakat aynı zamanda, bu dar ağaçlarının gölgesinde bile mor düşler filizlenir. Yazar, karanlığın içinde ısrarla rengi, umudu, insanı arar. Bu yönüyle roman, hem politik hem de varoluşsal bir metindir.

“Mor Düşlerim Dar Ağacında”, Mehmet Uçar’ın yazınsal olgunluğunu, dil ustalığını ve toplumsal duyarlılığını bir araya getiren güçlü bir romandır. Yazar, çağının tanıklığını yaparken aynı zamanda geleceğe de seslenir: Düş kurmanın suç sayıldığı bir dünyada bile insan, düşlerinden vazgeçmemelidir. Roman, bu inadı anlatır.

Yazinimizda  toplumsal gerçekçilikle şiirselliği birleştiren ender örneklerden biri olan bu yapıt, salt bir roman değil, bir vicdan çağrısıdır. “Mor Düşlerim Dar Ağacında”, okuru sarsar, düşündürür ve belki de en önemlisi, umut etmeye çağırır.  Umudu büyütür, umudu çoğaltır.

1978  kuşağının çektiği yoksulluğu,  işkenceleri,  siyasal kıyımları , bir köy çocuğunun ve köy ögretmeninin aşk serüvenini, mor düslerin dar ağacında asılı kalışını,  yalın bir dilde anlatan bu romanı okumanızı salık veririm.

Kaleminize, yüreğinize sağlık değerli dost.

Zeki BAŞTÜRK