AİLELERİN DİKKAT EDECEĞİ HUSUSLAR

ÇOCUK, ERGEN VE GENÇLİK PSİKOLOJİSİ: GELİŞİMİN KÖPRÜSÜ GAZETECİ, YAZAR HASAN MESUT EKMEN SİZİN İÇİN ARAŞTIRDI, KALEME ALDI:

Psikoloji bilimi, insan yaşamının her evresinde zihinsel, duygusal ve sosyal süreçleri anlamaya çalışır. Ancak çocukluk, ergenlik ve gençlik dönemleri, bireyin kişiliğinin, değerlerinin ve sosyal becerilerinin şekillendiği kritik süreçlerdir. Bu dönemler, sadece biyolojik değil, aynı zamanda psikolojik, sosyal ve çevresel etkenlerin bir arada işlediği dinamik bir yapıya sahiptir.

Çocuk Psikolojisi: Temel Taşların Atıldığı Dönem

Çocukluk dönemi, bireyin temel güven duygusunu, özgüvenini ve sosyal bağlarını geliştirdiği evredir. Piaget’in bilişsel gelişim teorisine göre çocuklar, çevrelerini somut işlemler ve duyusal deneyimler üzerinden anlamlandırır. Erikson’un psikososyal gelişim modelinde ise çocuklukta “girişimcilik vs. suçluluk” ve “çalışkanlık vs. aşağılık duygusu” evreleri önem kazanır.

Bu dönemde çocuğun duygusal sağlığı, aile içi ilişkiler, okul deneyimleri ve akran ilişkileri tarafından şekillenir. Özellikle erken çocuklukta yaşanan travmalar veya olumsuz deneyimler, ilerleyen yaşlarda psikolojik sorunlara yol açabilir. Pozitif pekiştirme, sevgi dolu iletişim ve güvenli bağlanma, sağlıklı bir kişilik gelişimi için kritik öneme sahiptir.

Ergenlik Psikolojisi: Kimlik Arayışının Dönemi

Ergenlik dönemi, fiziksel değişimlerin yanı sıra zihinsel ve duygusal gelişimin de hızlandığı bir süreçtir. Bu dönemde bireyler, kendi kimliklerini keşfetmeye çalışır, bağımsızlık ihtiyacı duyar ve sosyal çevreyle ilişkilerini yeniden şekillendirir.

Erikson’a göre ergenlik, “kimlik vs. rol karmaşası” evresidir. Bireyler, hangi değerleri benimsedikleri, hangi sosyal rollere uyum sağladıkları konusunda yoğun bir arayış içindedir. Bu dönemde hormonal değişiklikler, duygusal dalgalanmalara ve risk alma davranışlarına yol açabilir. Akran grupları, ergenin davranış ve kararlarını önemli ölçüde etkiler.

Ergenlik psikolojisinde sık karşılaşılan zorluklar; kaygı, depresyon, düşük özsaygı, yeme bozuklukları ve dijital bağımlılıktır. Aileler ve eğitimciler, ergenlerle sağlıklı iletişim kurmalı ve onları destekleyen çevreler oluşturmalıdır.

Gençlik Psikolojisi: Bireyselleşme ve Toplumsal Bağlar

Gençlik dönemi, ergenlikten yetişkinliğe geçiş sürecidir ve bireyin toplumsal kimliğini pekiştirdiği, kariyer ve yaşam hedeflerini belirlediği bir dönemdir. Bu dönemde birey, bağımsız kararlar alır, ilişkilerini derinleştirir ve değer sistemini netleştirir.

Genç yetişkinler, akademik ve mesleki baskılar, romantik ilişkiler ve sosyal beklentilerle başa çıkmak zorundadır. Psikolojik dayanıklılık, problem çözme becerileri ve sosyal destek ağları, bu dönemde ruh sağlığının korunmasında belirleyici rol oynar. Riskli davranışlar ve bağımlılıklar da gözlenebilir; bu nedenle erken rehberlik ve destek önemlidir.

AİLELERİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN 10 KRİTİK NOKTA

1. SEVGİ VE GÜVEN ORTAMI SAĞLAYIN: Çocuğunuzun kendini değerli ve güvende hissetmesi psikolojik gelişim için temel gerekliliktir.

2. AÇIK VE ETKİLİ İLETİŞİM KURUN: Duygularını ifade etmesine izin verin, dinleyin ve anlamaya çalışın.

3. AKRAN İLİŞKİLERİNİ DESTEKLEYİN: Sosyal beceriler, arkadaş ilişkileriyle gelişir; olumlu arkadaş çevresini teşvik edin.

4. SINIRLAR VE KURALLAR BELİRLEYİN: Net ama esnek sınırlar, ergen ve gençlerin güvenle hareket etmesini sağlar.

5. ROL MODEL OLUN: Çocuklar, aile bireylerinin davranışlarını gözlemleyerek öğrenir. Tutarlı ve pozitif örnekler olun.

6. EĞİTİMİ VE HOBİLERİ TEŞVİK EDİN: Akademik ve sosyal aktiviteler, özgüven ve yetenek gelişimini destekler.

7. DUYGUSAL FARKINDALIK KAZANDIRIN: Kendi duygularını tanıma ve yönetme becerisi, ruhsal dayanıklılığı artırır.

8. DİJİTAL DÜNYAYI YAKINDAN TAKİP EDİN: Teknoloji kullanımını denetleyin ve dijital güvenlik konusunda rehberlik edin.

9. ERKEN MÜDAHALEYE DİKKAT EDİN: Kaygı, depresyon veya davranış sorunlarını erken fark edip profesyonel destek sağlayın.

10. DESTEKLEYİCİ SOSYAL ÇEVRE OLUŞTURUN: Aile, okul ve toplum iş birliğiyle güvenli ve pozitif ortamlar yaratın.

Sonuç

Çocukluk ve ergenlikte atılan psikolojik temeller, yetişkin yaşamında ruhsal ve toplumsal başarının anahtarıdır. Ailelerin bilinçli, duyarlı ve destekleyici yaklaşımı, bu kritik süreçlerin sağlıklı geçmesini sağlar.

—

HABER KAYNAĞI: GAZETECİ, YAZAR HASAN MESUT EKMEN / BATMAN BAĞIMSIZ GAZETE İLÇE TEMSİLCİSİ / GMC İLÇE BAŞKANI / ERDAL ORHAN BURSA MEDYA GRUP BATMAN İL BAŞKANI