Çin’in ‘Bir Kuşak Bir Yol’ Projesinde Türkiye Kilit Konumda Yer Alıyor

2021 yılı itibarıyla dünya genelinde Türkiye’nin ikinci büyük ticari ortağı Çin Halk Cumhuriyeti’nin ülkemize yapmış olduğu toplam yatırım miktarı 4 milyar doların üzerindedir. Türkiye’nin sunduğu teşviklerle beraber son dönemde artmakta olan yatırımların sektörel dağılımı; enerji, altyapı, lojistik, finans, madencilik ve telekomünikasyon alanlarındadır. Türkiye, Çin’in başlattığı “Kuşak ve Yol” olarak adlandırılan “İpek Yolu Ekonomik Kuşağı” ve “21’inci Yüzyıl Deniz İpek Yolu” insiyatifinin hayata geçirilmesi için yürütülen çabaları desteklemekte ve kilit bir konumda yer almaktadır.

Mazars Denge Çin Masası Koordinatörü Halil İbrahim Topal, Çin’in uluslararası yatırımlarıyla ve Türkiye-Çin Dış Ticaret hacmiyle ilgili güncel bilgileri paylaştı.

Çin’de Yüksek Teknoloji Yatırımları Önde

Halil İbrahim Topal, Çin’in uluslararası doğrudan yatırımlarının 2010-2016 yılları arasında ortalama %20 oranında arttığını ancak 2016-2020 yılları arasında sermaye kontrolleri ve Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nin uygulamaya başladığı politikalar sebebiyle ortalama %6 oranında gerilediğini belirtti. 2020 ve 2021 yıllarının ilk altı ayındaki yükselme eğiliminin ardından 2021 son üç ayında yavaşlayan yurt dışı yatırımlar ilk dokuz ayda yıllık olarak %6 oranında artış gösterdi.

Resmî kaynaklardan yayınlanan verilere göre Kuşak ve Yol İnisiyatifi güzergahındaki 56 farklı ülkeye 2021 yılı ilk yarısında doğrudan sermaye akımı Çin’deki genel artışın üzerinde %14 oranında artarken toplam içerisinde bu ülkelerin payı %14’e yükseldi. Ayrıca, aynı dönemde Çin’in toplam kontrat hacmi artmasına karşın, bu ülkelerde aldığı kontratlarda %3 gerileme oldu, toplam pay ise %51’e düştü. Topal, Covid-19 salgınının tesiri ile ülke dışındaki birleşme ve satın alma işlemlerinde kamu şirketlerinin iç piyasaya odaklandıklarını belirtti.

Çin’e gelen doğrudan yabancı yatırımlar son 11 yılda ortalama olarak %5 oranında artmış; özellikle ilave sektörlerin yatırıma açılması ve sermaye çekmek için verilen teşviklerin de etkisiyle başta hizmet (%20), yüksek teknoloji (%24) ve AR-GE yatırımları başı çekti. Son 10 yılda net 135 milyar $ sermaye çeken Çin’de 2021 yılında bono piyasalarındaki yabancı yatırımları da %15 artarak toplam 550 milyar $’a ulaştı.

Türkiye – Çin Dış Ticaret Hacmi

2021 yılının ilk üç çeyreğinde Türkiye’nin toplam ihracat hacmi bir önceki yıla göre %36 artarken Çin’e olan ihracatı %40 arttı. İthalat hacmiyse %24 oranında artarken Çin’den ithalatı %44 oranında yükseldi. Türkiye’nin Çin’le belirli ürün gruplarında toplanan ihracatını 2021’de arttırdığı gözlendi. Türkiye’nin Çin’e sattığı ilk 5 ürünün ağırlığı, toplam satışlar içinde 2020’ye göre 2021’de %67 oranında cari yılda ise %75 oranında yükseldi.

Topal, Çin’deki ithalatımızın hem Çin’in genel ihracatının hem de Türkiye’nin ithalatının oldukça artmasıyla, dış ticaret açığımızın %42 artışla 28,6 milyar $’a ulaştığı görüldüğünü belirtti. 2021 yılında ithalat kalemlerimizi ilk 3 sektörden elektrik-elektronik (8.678 milyon $), makine (7.947 milyon $) ve organik kimya ürünleri (2.123 milyon $) oluştuğunu aktardı. İçinde bulunduğumuz 2022 yılının ilk 2 ayında iki ülke arasındaki dış ticaret açığının 6 milyar $ seviyesinde olduğu belirtildi.