Mardin Müzesi Tartışması Meclis Gündeminde

Yeniden Refah Partisi’nden Doğan Bekin, Süryani Katolik Patriği’ne devredileceği iddialarını sordu

Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Doğan Bekin, Mardin’in tarihi ve kültürel simgelerinden biri olan Mardin Müzesi ile ilgili kamuoyuna yansıyan iddiaları Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne taşıdı.

Tarihî Arka Plan
Süryani Katolik Patriği olarak seçilen Anton Semheri, 1869 yılında tamamlanan Mardin Meryem Ana Kilisesine taşınmış, daha sonra da bugün Mardin Müzesi olarak kullanılan binayı patriklik ikametgâhı olarak değerlendirmişti. Birinci Dünya Savaşı sonrasında uzun süre metruk kalan bina, 8 Ağustos 1979’da Mardin Valiliği İl İdare Kurulu tarafından satın alınarak Kültür Bakanlığı’na tahsis edildi ve müze olarak kullanılmaya başlandı.

Katolik Vakfı, 2009 yılında binanın mülkiyetine yönelik tapu tescil ve iptal davası açtı. Dava, yerel mahkemede, ardından Yargıtay’da ve son olarak Anayasa Mahkemesi’nde reddedildi. Anayasa Mahkemesi’nin 2013/757 sayılı kararında herhangi bir hak ihlali bulunmadığına hükmedildi.

Bekin: “Toplumsal Uzlaşıyı Zedeleyecek Bir Adım”
Doğan Bekin, söz konusu yapının tarih boyunca kısa süreli patriklik ikametgâhı olarak kullanıldığını, bugün ise Mardin Müzesi olarak hem şehir kimliğinin hem de turizmin önemli bir parçası haline geldiğini vurguladı. Bekin, Katolik Süryanilerin hâlihazırda aktif olarak kullandıkları Meryem Ana Kilisesinin ibadete açık olduğunu, ayrıca Mor Efrem Kilisesinin de faal olduğunu belirtti.

Bekin, müze binasının yeniden patriklik ikametgâhına dönüştürülmesinin hukuka aykırı olacağını ve Mardin’de yüzyıllardır süren huzur ortamına zarar verebileceğini ifade etti.

Meclis’e Yöneltilen Sorular
Bekin, Kültür ve Turizm Bakanı’nın yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti:

1. Mardin Müzesi gerçekten boşaltılarak Katolik Süryani Patriği’ne mi verilmektedir? Bu doğruysa gerekçesi nedir?

2. Şam’da ikamet eden Katolik Süryani Patriği’nin Mardin Müzesi’ni talep etmesinin nedeni nedir?

3. Süryanilere ait Mor Efrem ve Meryem Ana kiliseleri ibadete açık değil midir? Katoliklerin ilave bir ibadet mekânına ihtiyacı var mıdır?

4. Yerel mahkeme, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi’nin kamuya ait olduğunu tescillediği müze binası, hangi hukuki dayanakla devredilmektedir?

5. Mardin Müzesi’nin devri, şehirdeki çok kültürlü toplumsal yapıyı ve huzur ortamını olumsuz etkilemeyecek midir?

Kültürel Çeşitlilik ve Hukuk Vurgusu
Bekin, Mardin’in yüzyıllardır farklı inançların bir arada yaşadığı kadim bir şehir olduğunu, bu dengenin korunmasının hem kültürel hem de toplumsal barış açısından kritik olduğunu ifade ederek, “Şehir simgelerinin siyasi veya dini tartışmalara malzeme edilmemesi gerekir” dedi.