“Uzaktan çalışmanın ciddi şekilde yaygınlaşacağını düşünüyorum”

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, koronavirüs pandemisi ve ekonomiye etkileri konusunda açıklamalarda bulundu. Elvan Türkiye’nin dijitalleşme alanında çok önemli adımlar attığını belirterek “Uzaktan çalışmanın ciddi şekilde yaygınlaşacağını düşünüyorum” dedi.

Bakan Elvan’ın açıklamalarından satır başları şöyle:

SALGIN ÜLKE EKONOMİLERİNİ NASIL ETKİLEDİ?

2020 yılının başından itibaren kovid hadisesi ile karşı karşıya kaldık. Bu tarihimizin en büyük sorunlarından biriydi. Ülkeler dediler ki ‘havaların ısınması ile bu problemden büyük ölçüde kurtulacağız.’ Değişik ülke yöneticileri DSÖ’nün açıklamalarını eleştirip, bu salgının daha çabuk sonlanacağını söylediler. Ekonomik açıdan nasıl bir resim ortaya çıktı? Küresel büyümede bir daralma söz konusu. Gelişmiş ülkelerde bu oran yüksek daha yüksek. Dünya ticareti yüzde 8,5 oranında küçüldü.

Avrupa başta olmak üzere arz şokları yaşandı, tedarikte ciddi kopukluklar yaşanmaya başladı. Ciddi bir genişlemeye gidildi. Özellikle ülkelerin merkez bankaları parasal genişlemeye gittiler. Borçlanma tarafına baktığımızda yine oldukça dramatik bir tablo var. Herkes zorlanıyor. Kamu maliyesinde de ciddi sorunlar sıkıntılar çıktığını görüyoruz. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ciddi bütçe açıkları ile karşı karşıya kaldıklarını gördük. Hayatımızda ilk defa karantina nedir? Bunu yaşamak zorunda kaldık. Küresel ölçekte 114 milyon insan işsiz kaldı.

2021 yılı ile birlikte nasıl bir tablo ile karşı karşıya kaldık. Ekonomik aktivitede daralma söz konusu oldu. Küresel ölçekte bir büyüme bekleniyor. Ekonomik aktiviteye şu an oldukça canlı. Sanayi sektörü başta olmak üzere ekonomik aktiviteler canlı. Üretim ve ticaret itibari ile kriz öncesi dönemden daha iyi konumda olduğunu ifade etmek istiyorum.

‘UZAKTAN ÇALIŞMA YAYGINLAŞACAK’

Bu yıl borçlanma devam ediyor. Dünya borçlanma problemi ile yüzleşmek zorunda. Nasıl bir yaklaşım içinde olacak ülkeler? Sistem nasıl dönecek? Kovid’in getirdiği bir başka husus da insanların artık dijitalleşmeye daha çok önem verdiğini görüyoruz. Beklediğimizin ötesinde bir gelişme olacağını düşünüyorum. Türkiye dijitalleşme alanında çok önemli adımlar attı. Uzaktan çalışma yine en önemli hususlardan biri olacak. Uzaktan çalışmanın ciddi şekilde yaygınlaşacağını düşünüyorum.

‘TÜRKİYE’NİN AVANTAJI VAR’

Türkiye’nin diğer ülkelere göre bir avantajı var. Bizim ürün çeşitliliğimiz söz konusu. Neyi istersek onu üretebiliyoruz. Geçmişte Türkiye’ye yatırım yapmayı düşünüp de Doğu Avrupa’ya yatırım yapanların pişman olup “Keşke Türkiye’ye yatırım yapsaydık” dediğini biliyoruz. Türkiye, ürün çeşitliliği açısından kapasitesi geniş.

‘KÜRESEL ÖLÇEKTE KOORDİNASYONA İHTİYACIMIZ VAR’

Çok enteresan bazı rakamlar var. Faizlerin artması ile birlikte fon akışı gelişmek olan ülkelere durma noktasına geldi. Finansman ihtiyacı olan, gelişmekte olan ülkelerin bundan sonraki süreçte zorlanacağını ifade etmek istiyorum. ABD tahvil faizlerindeki artışların bu ülkelere önemli etkisi olacağını ifade etmek istiyorum. Küresel ölçekte önemli bir koordinasyona ihtiyacımız var.

HANGİ DESTEKLER YAPILDI?

Mart 2020’den 2021’ye göre istihdamda daha iyi konumda olduğumuzu söylemek istiyorum. Merkezi yönetim bütçemizden 2020-2021 dönemi 78.6 milyar lira. İşsizlik fonu ödemelerini de dahil edince virüs ile mücadelede 133.7 milyar lira. Ücretsiz izin desteklerimiz var. Esnaf kredi ertelemelerimiz var. Kooperatif ertelemeleriz var. Bu ertelemelerin de toplam tutarı 206 milyar lira. Kolay bir süreç değil. Biz kovid vakasının bu kadar uzun süreceğini düşünmemiştik. Buna rağmen oldukça iyi gidiyoruz. İmkanlarımız ölçüsünde vatandaşlarımıza destek veriyoruz. Esnaflarımız da zor günler geçirdi. Sağlıkçılarımız müthiş bir fedakarlık gösterdiler. İşçilerimizin de her fedakarlığı yaptığını görüyoruz. Onlara da huzurlarınızda çok teşekkür etmek istiyorum.

Kovid-19 sürecinde 206 milyar liralık Tarım Kredi, esnaf kredi ile vergi ve prim borcu ertelendi. Bu tutar yıl sonunda 219 milyar lira olacak.

Bu dinamik bir süreç. Gelişmelere bakacağız. Kısa çalışma ödeneğini uzattık örneğin. Salgının seyri, aşılamanın hızı bunların hepsi önemli. Şu an iyi gidiyoruz. Dolayısıyla eğer yeni bir şok ile karşı karşıya kaldık. Elbette hükümet olarak üzerimize düşeni yapacağız.

BÜYÜME RAKAMLARI

2020 yılının büyümelerinde Çin ile birlikte pozitif kapatan ülke olduk. 2020 yılının ilk çeyreğinde talep çekişli bir büyüme görüyoruz. 2020’de yüzde 1.8’lik bir büyüme gerçekleştirdik. İkinci çeyrekte kovid ile birlikte bir küçülme söz konusu oldu. Bir kovid süreci yaşıyorsunuz ve olağanüstü bir tablo yaşıyorsunuz. İç talepteki canlanma sonu Eylül başında tedbirler alındı. Tüketici kredilerinde vade 36 aya çekildi. Bu tür olağanüstü durumlarda bazı tedbirler alınmak zorunda ve biz bu tedbirler sayesinde 2021 yılına güçlü olarak girdik.

‘İHRACAT PERFORMANSIMIZ ÇOK İYİ GİDİYOR’

İlk üç ay 50 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik. İhracat performansı olarak oldukça iyi gidiyoruz. Bizim ihracatımız ne olacak? Yüzde 16 ile 20 arasında bir artış olacağını öngörüyoruz. Belki ilk kez bu yıl 200 milyar doları ihracatta yakalayacağız.

Makine teçhizat yatırımlarda artış olduğunu görüyoruz. 2021 yılı oldukça nitelikli sağlıklı ve sürdürülebilir bir yıl olacak. 2021 yılını özetleyecek olursak iç ve dış talebin dengede olduğu, fiyat istikrarının gözetildiği, bizim yapısal reformlarımızın desteklediği bir büyüme olacak.

‘YÜZDE 5’İN ÜZERİNDE BÜYÜME BEKLİYORUZ’

Vaka sayılarındaki düşüş turizmin de önünü açacak gibi duruyor. Burada avantaj olarak gördüğüm bir husus şu; ABD biliyorsunuz çok hızlı toparlanıyor. Önümüzdeki süreç aşılama hızına baktığımızda AB ülkelerinde de olumlu gidiyor. Bu bize neyi sağlayacak? İhracat performansımıza katkı sağlayacak.

Hazirandan sonra ekonomide büyüme bekliyoruz. Yılın geneline bakınca ben 5’in üzerinde bir büyüme gerçekleşeceğin düşünüyorum. Türkiye açısından küresel büyüme bizim büyümemize olumlu etki edecek.