Bursa’yı bekleyen büyük tehlike!

Belediyelerin imar yetkisi bulunmayan OSB’lerde mevcut binalar deprem açısından ne kadar güvenli? İnşaat başlamadan önce zemin etütleri yapılıyor mu? İnşaatlar zemine uygun yapılıyor mu? Tüm bu soruların cevabını Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesi Başkanı Engin Er muhabirimiz Duygu Doğan’a verdi. İşte Bursa’yı bekleyen büyük tehlikeye dikkat çeken o röportaj…

Belediyelerin imar yetkisi bulunmayan OSB’lerde mevcut binalar deprem açısından ne kadar güvenli? İnşaat başlamadan önce zemin etütleri yapılıyor mu? İnşaatlar zemine uygun yapılıyor mu? Tüm bu soruların cevabını Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesi Başkanı Engin Er muhabirimiz Duygu Doğan’a verdi. İşte Bursa’yı bekleyen büyük tehlikeye dikkat çeken o röportaj…

Duygu Doğan/Özel Haber     detayhaberler.com

Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Başkanı Engin Er, Bursa’daki OSB’lerin (Organize Sanayi Bölgeleri) olası bir depremde çok büyük tehdit altında olduklarını söyledi. Detay Haberler’e açıklama yapan Başkan Er, OSB’lerin tamamında zemin etüdü kontrolleri yapılmadan inşaat ruhsatı verildiğini belirtip, Bursa’yı bekleyen çok büyük tehlikeye dikkat çekti. Başkan Er açıklamasında Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş ile uyumlu bir alışma başlattıklarını ama kendilerine ait imar yetkisine sahip olan OSB’ler ile bir türlü gerekli diyaloğu sağlamadıklarından yakındı. Başkan Er, Bursa’nın geleceği için ilgili tüm kurumlar ile uyumlu bir çalışma için hazır olduklarını da vurguladı.

OSB’lerde jeolojik denetleme yok

Başkan Engin Er, OSB’lerdeki inşaatların belediye ve il özel idarelerinin denetiminden muaf olduklarını vurguladı. Buralarda, 14 Nisan 2020 tarihine yayınlanan 4562 sayılı OSB Kanunu ve en son 2 Şubat 2019 tarihinde yayınlanan OSB Uygulama Yönetmeliği hükümlerine göre hareket edildiğini kaydeden Er, OSB’lerin kendi sahalarında inşaat ruhsatı vermeye yetkili olduklarının altını çizdi. Başkan Engin Er, “Türkiye’de en küçük bir inşaat için bile ilgili belediyeden veya İl özel idarelerinden izin alınması gerekirken, OSB’lerde bu yetki OSB Bölge Müdürlüğü’ndedir.” Dedi.

Bursa’da 23 tane OSB olduğunu ve buralarda ülke ekonomisi için çok önemli firmaların üretim yaptığını vurgulayan Engin Er şöyle devam etti:

“Maalesef OSB’deki inşaatların sondaj ve zemin etüdü aşamalarında denetleme yapılmıyor. Çünkü OSB’lerde Jeoloji mühendisi istihdam edilmiyor. Hatta yapı denetim firmalarında da jeoloji mühendisleri çalışmıyor. Kaldı ki; yapı denetim firmaları, inşaatın demir ve beton aksamını kontrol etmede yetkililer. Jeolojik kısmında ise sadece, ‘Rapor var mı?’, ‘Bu rapor formatına uygun mu?’ Sadece bunu denetliyorlar. Bursa’daki OSB’lerde milyarlarca liralık inşaat, makine, teçhizat yatırımı var. Çok önemli üretimler gerçekleştiriliyor. Binlerce insan çalışıyor. Ama binaların oturduğu zemin hakkında kimse bilgi sahibi değil. Zemin sıvılaşması var mı, fay hattının üzerinde mi bilen yok. Bu yüzden OSB’lerdeki binaların hiçbiri olası bir depreme karşı güvenli değil! Bu derhal çözülmesi gereken çok önemli bir sorundur.

-Jeolojik denetleme yapılmadan beton ve demir denetlemesi yapılmaz.

Zemin etüdü sondajı sırasında alınan değerler çok önemli. Bu değerlere göre bir rapor hazırlanır. Bu rapora göre; İnşaatta kullanılacak demirin kalınlığı, betonun cinsi, kolon ve kirişlerin kalınlıkları ile sayıları bu belirlenir. İşte bu yüzden, inşaata önce zemin etüdü ile başlanması gerekir. Fakat ne yazık ki, Bursa’daki OSB’lerin hiçbirinde jeoloji mühendisi yok. Dolayısıyla orada yönetmeliklere uygun olmayan herhangi bir su sondajı hatta hayali bir sondaj raporu koysanız bile arazide denetleyen yok. O raporun, doğruluğunu kontrol edecek kimse yok. Bu vahim bir hatadır.”

-OSB’lerin çoğunda zemin sıvılaşma riski var!

Yeraltı sularının 15-20 metreden çıktığını bu nedenle OSB’lerin çoğunda zemin, sıvılaşma riskinin olabileceğine dikkat çeken Engin Er, bu konuda defalarca yaptıkları uyarıyı tekrarladı. Engin Er, sadece Uludağ OSB’de değil Bursa’daki OSB’lerin çoğunda zemin sorunları olduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kiminde zemin sıvılaşması riski var. Kiminin tam altından fay hattı geçiyor. Kabul, denizin ortasına bile bina yapılabilir. Fakat zemine uygun yapılaşma kurallarına uyulması şartıyla. Maalesef Bursa’da içinde binlerce insanın çalıştığı, ülke ekonomisinin can damarı olan OSB’lerdeki binaların zeminleri jeoloji mühendislerinin denetimine tabi değil. Buralardaki yeni veya eski tüm binaların depremselliğinin ciddi bir kontrolden geçirilmesi lazım. Bunun için sadece jeolojik etütler yetmez, diğer meslek disiplinlerinin de katılacağı bir komisyon kurularak hepsi kontrol edilmeli. Bu işin şakası yok. Biz bu konuda sizin vasıtanız ile Bursa kamuoyunu ve tüm yetkilileri bir kez daha uyarıyoruz. OSB’lerdeki zemin etütlerini ihmal etmeyelim. Bir felaket yaşamadan önce önlem alalım.”

-Ülke ekonomisi ve güvenliği risk altında

İstanbul’da 7,6 büyüklüğünde gerçekleşecek bir depremin, ülke güvenliğini ve ekonomiyi büyük riske sokacağından bahsedildiğini hatırlatan Engin Er, aynı şeyin Bursa için de geçerli olduğuna dikkat çekti. Er şöyle devam etti:
“Bursa içerisinden aktif fay hattı geçen 18 ilden biridir. Haliyle OSB’leri de etkileyecek fay hatları bulunuyor. İşte bu yüzden OSB’lerin inşaatlarının sağlam olması gerekiyor. Zemine uygun yapılaşma olmalı. Deprem olduğunda sadece ekonomi felç olmayacak. OSB’lerde binlerce insanımız gece gündüz çalışıyor. Uyarıyoruz. Can ve mal kayıpları yaşanmadan gerekli tedbirler alınsın.”

-Aynı büyüklükteki bir depremde Bursa’nın kaybı İzmir’den fazla olur

Bursa’da 6,9 büyüklüğünde bir depremin beklendiğini belirten Engin Er, şu ifadeleri kullandı:
“İzmir depremi denizin içerisinde oldu ve zeminin özelliklerine bağlı olmak şartıyla en yakın olan yerde tsunami oluştu. Daha uzak yerlerde de yıkımlar oluştu. Zemini alüvyon, Bursa’nın birçok yerleşim yerlerinde olduğu gibi deprem dalgalarının etkisini büyüten zeminlerden bahsediyoruz. Bursa’da oluşabilecek deprem senaryosunda mesela 6,9 diye bir senaryo var. Yani bir süre önce İzmir’de oluşan depremle hemen hemen aynı büyüklüktedir. Böyle bir şey olursa binlerce insanın can kaybından bahsedebiliriz. Çünkü bizdeki deprem İzmir’deki gibi denizin dibinde ve şehirden kilometrelerce uzakta değil, yaşadığımız şehrin altında olacak. Herkes hesabını buna göre yapmalı.
1855 depreminde Bursa’da yaklaşık 1000 kişi ölmüş. Bursa’nın bugünkü nüfusunu ve yapılaşmanın da sağlam zeminlerde olmadığını da hesap ettiğimizde, aynı büyüklükte bir depremde olursa yaşanacak faciayı düşünelim. Tüm adımlarımızı da buna göre atalım.  2012 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın açıkladığı aktif fay hatları haritasına göre Bursa’daki OSB’leri etkileyecek aktif fay hatları olduğunu gösteriyor. Ama bunların teyit edilebilmesi için paleosismolojik çalışmalara da ihtiyaç var.”

-Bursa Büyükşehir ile uyumlu çalışıyoruz

Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Başkanı Engin Er, bir süre önce Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş ile kentin jeolojik durumu hakkında kritik bir görüşme yaptıklarını da söyledi. Engin Er, görüşmede yaşanan problemleri anlattıklarını belirterek şu ifadeleri kullandı.
“Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Alinur Aktaş, bizi can kulağı ile dinledi ve söylediklerimize yakın ilgi gösterdi. Görüşmemizde 3 -4 konu gündeme geldi. Depremsellik yeraltı suları ve yönetmeliklerdeki uygulama farklılıklar gündeme geldi. Sayın Başkan Alinur Aktaş hepsini not alarak, çözümü için odamızdan destek istedi. Bu konular ile ilgili çalışmalar yapılacağını söyledi. Bir komisyon kurulup, Jeoloji Mühendisleri Odası’nın içinde olduğu bir çalışma yapılacağını belirtti. Bu çok güzel bir gelişme oldu. Yıllardan beri yapmak istediğimiz şeydi. 5 yönetim kurulu üyemizin katıldığı her şeyi ile beraber güzel bir toplantı oldu. İnanıyoruz ki, Büyükşehir Belediyesi ile iş birliği yaparsak, hem ülkemiz hem de Bursa kazanır. Biz bunun için çalışıyoruz. Unutulmasın ki, deprem öncesinde yapılacak 1 liralık maliyet, deprem sonrasındaki 8 liranızı kurtarır. Can kaybını saymıyorum bile. Güvenli bir Bursa oluşması için her gün bir adım atabiliriz. Bu yüzden OSB’lerinde bize aynı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş gibi yaklaşmasını, kentimizin sağlam geleceği için bizimle birlikte çalışmalarını bekliyoruz.”